جایگاه‌یابی برند یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند برندسازی است. این مفهوم به استراتژی‌ای اشاره دارد که به یک برند کمک می‌کند تا در ذهن مشتریان موقعیت مشخص و منحصربه‌فردی پیدا کند. در این مقاله، به اهمیت جایگاه‌یابی برند و مزایای آن برای برندها در خدمات برندسازی خواهیم پرداخت.
نقش جایگاه‌یابی برند در فرآیند برندسازی
هر برند موفق و تأثیرگذار یک استراتژی جایگاه‌یابی دارد که بر اساس آن، برنامه‌ریزی، بازاریابی و فروش آن انجام می‌شود. این استراتژی به برندها کمک می‌کند تا پیام‌های خود را به‌طور مؤثری به مخاطبان منتقل کنند و مطمئن شوند که در بازار شلوغ امروزی، واقعاً مورد توجه قرار می‌گیرند. فرآیند جایگاه‌یابی به‌مرور زمان تکامل پیدا می‌کند تا فرصت‌ها و نقاط خالی در بازار (market gap) را شناسایی کند.
جایگاه‌یابی موفق زمانی معنا پیدا می‌کند که در هماهنگی با استراتژی برند و ساختار کلی معماری برند باشد. استراتژی برند به‌عنوان نقشه‌ی راه برند، مشخص می‌کند که برند چگونه با مخاطب تعامل می‌کند، چه ارزشی ارائه می‌دهد و چه تصویری از خود می‌سازد. معماری برند نیز به نحوه سازمان‌دهی و ساختار برندهای زیرمجموعه کمک می‌کند تا جایگاه هرکدام مشخص باشد و تداخل یا ابهامی در ذهن مخاطب ایجاد نشود.
مراحل جایگاه‌یابی برند
یک فرآیند جایگاه‌یابی برند خوب شامل مراحل زیر است:
- تحلیل بازار: بررسی دقیق بازار و شناسایی رقبای موجود و نحوه جایگاه آن‌ها.
- تعیین نقاط قوت و ضعف: شناسایی نقاط قوت و ضعف برند خود و رقبا برای مشخص کردن استراتژی مناسب.
- تعیین مخاطب هدف: درک و شناسایی مخاطبانی که می‌خواهید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید.
- ایجاد تمایز: تعیین و بیان ویژگی‌هایی که برند شما را از رقبا متمایز می‌کند.
- تدوین پیام برند: ایجاد پیامی واضح و مختصر که بتواند الهام‌بخش و جذاب باشد.
انواع استراتژی‌های جایگاه‌یابی برند
استراتژی‌های جایگاه‌یابی برند متنوع و مبتنی بر ویژگی‌های مختلفی هستند که برندها می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند تا در بازار خود به موفقیت برسند.
۱. استراتژی جایگاه‌یابی براساس ویژگی‌های محصول (Product Attribute Positioning)
این استراتژی به تمرکز بر ویژگی‌های خاص یا مزایای یک محصول اشاره دارد. برندها ممکن است برتری‌های محصول خود را نسبت به رقبا بیان کنند، مثلاً کیفیت، دوام، یا نوآوری.
۲. استراتژی جایگاه‌یابی براساس سودمندی یا مزیت (Benefit Positioning)
این روش بر مزایای خاصی که محصول یا خدمت به مشتریان ارائه می‌دهد، تمرکز دارد. در واقع، برند این سوال را مطرح می‌کند که «چرا مشتریان باید این محصول را بخرند؟».
۳. استراتژی جایگاه‌یابی براساس کاربر (User Positioning)
این روش بر بازار هدف خاص متمرکز است و مشخص می‌کند که چه افرادی از این محصول استفاده می‌کنند.
۴. استراتژی جایگاه‌یابی براساس رقبا (Competitive Positioning)
متمایز کردن برند از رقبا یکی از روش‌های موثر در جایگاه‌یابی است. در این استراتژی، برندها درمی‌یابند که چگونه در برابر رقبا قرار می‌گیرند و چه ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را از رقبا متمایز می‌کند.
۵. استراتژی جایگاه‌یابی براساس کیفیت یا قیمت (Quality/Price Positioning)
این استراتژی بر اساس کیفیت یا قیمت محصول است.
۶. استراتژی جایگاه‌یابی براساس فرهنگ و تاریخ (Cultural/Heritage Positioning)
برندها می‌توانند بر تاریخ، میراث و فرهنگ خود تأکید کنند تا خود را به عنوان یک بخش ضروری از فرهنگ یا تاریخ یک جامعه معرفی کنند.
۷. استراتژی جایگاه‌یابی براساس احساسات و تجربیات (Emotion/Experience Positioning)
در این استراتژی، برندها سعی می‌کنند بر روی احساسات و تجربیات مصرف‌کنندگان تأثیر بگذارند. این روش می‌تواند از طریق داستان‌سرایی، تصاویر جذاب و پیام‌های احساسی باشد.
جایگاه‌یابی برند؛ کلید موفقیت در برندسازی
جایگاه‌یابی برند، به‌عنوان یک پیش‌نیاز برای دیگر فعالیت‌های برندسازی، تبلیغات و بازاریابی، اهمیت فراوانی دارد. این فرآیند درصورتی‌که با دقت انجام شود، می‌تواند به‌عنوان زیربنای طراحی هویت برند، گایدلاین برند، و دیگر فعالیت‌های ارتباطی برند در نظر گرفته شود. از آنجایی که جایگاه‌یابی برند می‌تواند به شناسایی بازار هدف و توسعه استراتژی‌های تبلیغاتی کمک کند، بنابراین دانستن استراتژی کار و کسب و جایگاه برند برای تمامی فعالیت‌های بازاریابی بسیار بااهمیت است. بنابراین، جایگاه‌یابی برند نه‌تنها درباره‌ی ایجاد تمایز در بازار، بلکه همچنین برای درک و استفاده از شباهت‌های موجود در بازار نیز اهمیت زیادی دارد.
در واقع، معماری برند، استراتژی برند و جایگاه‌یابی برند سه ضلع اصلی یک مثلث موفقیت در برندسازی هستند. معماری برند چارچوب ارتباط برندهای مختلف با یکدیگر را تعیین می‌کند، استراتژی برند اهداف کلان و لحن ارتباطی برند را مشخص می‌کند، و جایگاه‌یابی برند تعیین می‌کند که برند چگونه در ذهن مشتری دیده و درک شود. هماهنگی این سه عنصر، انسجام و وضوح بیشتری به تصویر برند در ذهن مخاطب می‌بخشد.
همراهی زیگما۸ در فرآیند جایگاه‌یابی برندآژانس زیگما۸ به‌عنوان یک آژانس برندسازی پیشرو، می‌تواند در فرآیند جایگاه‌یابی برند به شما کمک کند. با استفاده از تجربه گسترده ما در شناخت و تحلیل بازار، می‌توانیم به شما در یافتن جایگاه مناسب و استراتژیک در این بازارهای پیچیده و متغیر کمک کنیم. هدف ما این است که با برداشت درست از بازار و نیاز مخاطب، به توسعه برند شما کمک کنیم و شما را در مسیر موفقیت یاری کنیم.
